Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi Nedir?
Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi; ulusal meslek standartlarının oluşturulduğu, mesleki ve teknik eğitim ve öğretim programlarının bu standartlara göre hazırlandığı, işgücünün mesleki yeterliliğinin akredite olmuş ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yapılan teorik ve uygulamalı sınavlar sonucunda belgelendirildiği, alınan belgelerin ulusal ve uluslararası düzeyde kıyaslanabilirliğinin sağlandığı, hayat boyu öğrenmenin desteklendiği, formel (örgün) eğitim almadan mesleği öğrenen kişilere bilgi ve becerilerini belgelendirme imkanının verildiği ve iş dünyası temsilcilerinin sürece ilişkin tüm kararlara aktif olarak katıldığı, kalite güvencesinin sağlandığı, adil, şeffaf ve güvenilir bir sistemdir.
Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminin İş ve Eğitim Yaşamına Katkısı Nasıl Olacaktır?
Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminin kurulmasındaki temel amaç eğitim ile iş yaşamının nitelik talepleri arasında işlevsel bir bağ kurmaktır. Bu sistem Türkiye'nin küresel ekonomide rekabet edebilmesi için ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünün yetiştirilmesini sağlayacaktır. İş dünyasının işgücüne yönelik mevcut ihtiyaçları ve geleceğe dönük eğilimleri, hazırlanmasına katkı sağlayacağı ulusal meslek standartları yoluyla eğitim sistemine yansıyacaktır. Yine eğitim dünyası da, amaçlarından birisi olan nitekli iş gücünün yetiştirilmesini bu sistem sayesinde etkin ve esnek bir şekilde gerçekleştirecektir. Bu sistemin en güçlü yönlerinden birisi, hayat boyu öğrenme anlayışını kabul etmesidir. Bu kapsamda herhangi bir eğitim almadan çalışarak beceri edinen bireyleri sahip oldukları becerileri belgelendirmeleri, bireylere farklı meslekler veya sektörler arasında yatay ve dikey geçişleri sağlaması, bulunduğu sektörde ve icra ettiği meslekte ortaya çıkan yeni gelişmeleri esnek bir şekilde mesleğine yansıtabilmesi ve bunu belgelendirebilmesi gibi imkanlar bu sistem sayesinde mümkün olacaktır.
Hangi Meslekler 5544 Sayılı MYK Kanunu Kapsamında Yer Almaktadırlar?
5544 Sayılı MYK Kanunu’nun 2. Maddesine göre tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mimarlık (Avrupa Birliği’nde otomatik tanınma kapsamında yer alan meslekler), mühendislik mesleği ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler bu Kanunun kapsamı dışında olup bunların dışındaki tüm meslekler kapsamda yer almaktadır.
Ulusal Meslek Standartlarının Hazırlanması İçin Belirlenen Sektörler Hangileridir?
Sektör Listesi* | |
1 | Adalet ve Güvenlik |
2 | Ağaç İşleri, Kağıt ve Kağıt Ürünleri |
3 | Bilişim Teknolojileri |
4 | Cam, Çimento ve Toprak |
5 | Çevre |
6 | Eğitim |
7 | Elektrik ve Elektronik |
8 | Enerji |
9 | Finans |
10 | Gıda |
11 | İnşaat |
12 | İş ve Yönetim |
13 | Kimya, Petrol, Lastik ve Plastik |
14 | Kültür, Sanat ve Tasarım |
15 | Maden |
16 | Makine |
17 | Medya, İletişim ve Yayıncılık |
18 | Metal |
19 | Otomotiv |
20 | Sağlık ve Sosyal Hizmetler |
21 | Spor ve Rekreasyon |
22 | Tarım, Avcılık ve Balıkçılık |
23 | Tekstil, Hazır Giyim, Deri |
24 | Ticaret (Satış ve Pazarlama) |
25 | Toplumsal ve Kişisel Hizmetler |
26 | Turizm, Konaklama, Yiyecek-İçecek Hizmetleri |
27 | Ulaştırma, Lojistik ve Haberleşme |
*Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi istişare belgesi sektörel yeterliliklere gönderme yapmaktadır. Sektör terimi, şirketlerin kendi ekonomik faaliyetlerinin, ürünlerinin veya teknolojilerinin (kimya, turizm vb.) temel olarak alındığı kategorileri veya çapraz/yatay mesleki kategorileri (BT, pazarlama, bankacılık vb.) tanımlamak için kullanılmaktadır.
Hangi Mesleklerde MYK Belgeleri Verilecektir?
5544 sayılı MYK Kanunun 2. Maddesinde belirtildiği üzere tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler MYK Kanunu’nun kapsamı dışında kalmaktadır. Bunların haricindeki bütün mesleklere ilişkin yeterliliklerde MYK belgelerinin verilmesi zaman içinde söz konusu olacaktır. Ancak belgelendirme süreci iş piyasasının öncelikleri, ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda sınav ve belgelendirme kuruluşlarının yetkilendirdikleri mesleklerde belgelendirme yapılabilmekte olup bu mesleklerin sayısı sistemin yaygınlaşmasına paralel olarak artacaktır.
Sınav ve Belgelendirme İşlemi Süreci Nasıl İşlemektedir?
Sınav ve belgelendirme süreci, belirlenen ulusal yeterliliklerde akredite olmuş ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlarca yürütülmektedir. Belgelendirme için gerekli tüm işlemler MYK’nın gözetim ve denetimi altında, ilgili yeterlilikte yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından yürütülmektedir. Yetkilendirilmiş kuruluşun yapacağı ölçme ve değerlendirme sonucunda belgelendirilmesi uygun olan kişilere MYK Yönetim Kurulu’nun onayı ile MYK Mesleki Yeterlilik Belgeleri verilmektedir.
Mesleki Yeterlilik Belgesi almak için gereken şartlar ise her meslek için geliştirilen Ulusal Yeterliliklerle belirlenmektedir. Buna göre MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almak isteyen adaylar ilgili yeterlilikte yetkilendirilmiş personel belgelendirme kuruluşlarından birine başvururlar. Bu konuda yürütülen işlemlerin detayları MYK tarafından çıkarılan Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği ile belirlenmiştir.